De lean methodiek
Terug naar de bron
Lean is niet bedacht door één persoon of een organisatie. Het is een denkwijze die zich in de loop der tijden heeft ontwikkeld tot verschillende stromingen. Toyota heeft grote invloed gehad in de ontwikkeling van het lean denken en heeft het verfijnd tot een duurzame managementfilosofie die veel bedrijven hebben getracht te kopiëren met wisselend succes. Juist nu, in een tijd waarin supply chains en (productie) logistiek sterk onder druk staan, is lean een actueel onderwerp dat heel erg in de belangstelling staat.
De geschiedenis van lean
De geschiedenis van lean gaat ver terug in de tijd. Volgens sommige deskundigen al rond 500 AD, waar onder Benedictijns leiderschap (Benedictus van Nursia) al een aantal herkenbare lean principes werden gehanteerd. In de loop der jaren – vooral in het industriële tijdperk - is het lean denken geëvolueerd tot wat het nu is, waarbij Toyota grote invloed heeft gehad. De lean visie van Toyota, het Toyota Productie System (TPS) is tegenwoordig bekend bij het grote publiek. Er komen steeds meer onderzoeken naar TPS en het succes dat met de Toyota Way wereldwijd is geboekt.
TPS wordt wereldwijd beschouwd als een toonaangevende bedrijfsfilosofie die meetbare efficiency- en kwaliteitsvoordelen oplevert.
In de toekomst zal lean een belangrijke rol blijven spelen, ondanks alle technologische ontwikkelingen en verdergaande automatisering. Dat geldt zeker voor processen waarbij mensen betrokken zijn bij de uitvoering, aansturing en controle van die processen, waar dus verspillingen kunnen optreden.
De betekenis van lean
Lean betekent letterlijk “slank'', kortom doorvertaald: “slanke'' processen. Met behulp van de lean methode kun je je bedrijfsprocessen namelijk “slanker'' maken door verspillingen in processen (zo veel mogelijk) te elimineren. Lean reikt praktische instrumenten aan om op operationeel niveau bedrijfsprocessen te verbeteren. Op strategisch niveau wordt lean als managementvisie gebruikt om de waarde voor zowel de klant als de organisatie te optimaliseren vanuit het streven naar continue verbetering. Dit vergt een lange adem en betekent altijd een volledige bedrijfstransformatie in alle schakels van de organisatie.
Lean volgens de Toyota Way draait om kwaliteit en Just-In-Time. Het Toyota Productie Systeem dat aan het begin van de vorige eeuw is opgestart, vormt de oorsprong van lean manufacturing. Het is een organisatiemethode die erop gericht is het bedrijf inclusief de mensen vooruit te helpen. De kern van de leanfilosofie zijn de principes van ‘kaizen’ (continue verbeteren) en het vermijden van ‘muda’ (verspillingen).
Principes van lean
De volgende kenmerken zien we in het algemeen steeds terug in het lean gedachtengoed:
- Klantwaarde (klant staat centraal)
- Vanuit de waardestroom elimineren van verspillingen
- Continue flow
- PULL systeem
- Continue verbetering
Ook bij Toyota, waar de basis van het Toyota Productie System (TPS) rust op twee belangrijke pilaren:
- Jidoka
- Just-in-time
Jidoka oftewel autonomation staat voor het inbouwen van kwaliteit in het proces. Zo kan elke medewerker een afwijking melden, zodat hij/zij hulp krijgt van een teamleider zonder de keten te onderbreken. Als de afwijking niet snel genoeg opgelost kan worden, stopt de productielijn om te voorkomen dat fouten zich opstapelen. Jidoka refereert tevens naar het dusdanig ontwerpen van processen en machines dat medewerkers niet gebonden zijn aan de machine en daardoor vrij zijn gemaakt voor waardetoevoegende werkzaamheden.
Just-in-time: dit gaat over het produceren van de juiste productie, in de juiste hoeveelheid op het juiste moment. Niet te vroeg en ook niet te laat. Niet te veel maar ook niet te weinig. Maar precies datgene dat wordt gevraagd. Deze manier van werken gaat uit van betrokkenheid en teamwork in elke fase van het proces.
Meer weten over het Toyota Productie Systeem en de voordelen voor uw bedrijfsvoering?
Lean cultuur
TPS wordt ook wel het Thinking People System genoemd met de medewerkers die in het hart van het systeem staan.
In een lean-cultuur leren medewerkers zichzelf en het proces continu te verbeteren. Telkens wordt geobserveerd of het proces nog steeds zonder verspillingen verloopt. Lean is dus werken in een lerende cultuur. Werken aan “steeds beter” betekent niet afrekenen op gemaakte fouten. De organisatie moet open staan voor een verander- en verbetercultuur, want dat is de basis om lean met succes toe te kunnen passen.
-
Bedrijven kopiëren vaak de tools, maar vergeten de kernwaarden/cultuur mee te veranderen. Hierdoor worden er geen blijvende successen behaald.
De bedrijfscultuur van een organisatie is meestal af te lezen van kernwaarden. Deze vormen de genen van de organisatie en bieden een kapstok voor veranderingen. The Toyota Way omvat 5 kernwaarden gebaseerd op de basisprincipes van continu verbeteren en respect voor mensen. De Toyota kernwaarden worden toegepast in al het denken en doen. Dit alles met inbreng van iedereen in de organisatie waarbij de verschillende managementlagen cruciale voortrekkersrollen hebben. Ieder op zijn/haar eigen manier.